Witamina K dla noworodków występuje w formie doustnej, ale zastrzyk z witaminą K jest najbardziej powszechny i skuteczny. Witamina K jest rozpuszczalną w tłuszczach witaminą, której nazwa pochodzi od jej działania: koagulacji, niemieckiego słowa oznaczającego krzepnięcie krwi. Aktywuje ona cząsteczki (czynniki krzepnięcia), które pozwalają naszej krwi krzepnąć. Kiedy poziom witaminy K jest zbyt niski, a próg ten różni się w zależności od osoby, może dojść do samoistnego krwawienia wewnętrznego. Otrzymujemy około 90% naszej witaminy K z pożywienia (głównie z zielonych warzyw liściastych) i około 10% od bakterii w naszych jelitach. Witamina k w tabletkach powinna być podawana dorosłym, a dzieciom (w tym noworodkom) podaje się ją w formie doustnej jako płyn lub w formie zastrzyku. Witamina k2d3 i witamina d k2mk7 są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Skutki niedoboru witaminy K
Witamina k2 ta jest metabolizowana i magazynowana w wątrobie – nie występuje swobodnie w organizmie, dlatego prawie żadna z witamin K kobiety w ciąży nie przechodzi przez łożysko. Wszystkie dzieci rodzą się zatem z niedoborem witaminy K, co naraża je na ryzyko niekontrolowanego krwawienia, zwanego krwotokiem z niedoboru wit K. Chociaż rzadko, krwotok z niedoboru witaminy K może mieć katastrofalne skutki, potencjalnie prowadząc do deficytu umiejętności motorycznych, długotrwałych problemów neurologicznych, poznawczych lub rozwojowych, niewydolności narządów lub śmierci. Trzy rodzaje krwotoków z niedoboru witaminy K – wczesny, klasyczny i późny – mogą wystąpić w mózgu lub jelitach. U około 0,25% do 1,7% noworodków, które nie otrzymały witaminy K po urodzeniu, występuje klasyczny lub wczesny krwotok z niedoboru witaminy K. Klasyczne krwawienie występuje w ciągu pierwszego tygodnia po urodzeniu, wczesne – w ciągu pierwszych 24 godzin. Jednak prawie wszystkie wczesne krwawienia z niedoboru witaminy K są wtórne.
Statystyki
Późne krwawienie z niedoboru wit K2, które pojawia się, gdy dziecko jest między 2 a 24 tygodniem życia, dotyka około 4 do 10 na każde 100 000 dzieci, które nie otrzymały witaminy K po urodzeniu. Około jedno na pięć dzieci, u których wystąpi późny krwotok z niedoboru witaminy K umiera, a u dwóch na pięć, które przeżyją, dochodzi do długotrwałego uszkodzenia mózgu. Ponieważ jest to rzadkie i wewnętrzne krwawienie, może łatwo pozostać niezdiagnozowane przez zbyt długi czas, co prawdopodobnie przyczynia się do wysokiej śmiertelności i długoterminowych konsekwencji. Leczeniem tego krwawienia jest witamina K. Witamina ta jest przechowywana w wątrobie i nie przechodzi przez łożysko ani nie przepływa swobodnie przez organizm, krew pępowinowa nie oferuje więcej witaminy K niż to, z czym dziecko się rodzi, a mleko matki przekazuje marny 1 mikrogram na litr, bez względu na to, ile suplementów przyjmuje matka karmiąca.
Witamina K w postaci zastrzyku
Dzieci karmione wyłącznie piersią są jeszcze bardziej narażone na niedobór witaminy K niż dzieci karmione mieszankami, ponieważ większość mieszanek dla niemowląt jest wzbogacona w witaminę K (około 55 mikrogramów na litr). Prawie wszystkie niemowlęta, u których występuje niedobór witaminy K, są karmione wyłącznie piersią. Aby prawie całkowicie zmniejszyć ryzyko krwawienia z niedoboru witaminy K należy wykonać zastrzyk zawierający witaminę. Zawiera on od 0,5 do 1 mg (w zależności od wagi urodzeniowej) witaminy K w jednej dawce, podczas gdy doustne podawanie witaminy K wymaga trzech starannie zaplanowanych dawek – o czym łatwo zapomnieć, zwłaszcza w gorączkowym okresie pierwszych kilku tygodni po przybyciu noworodka na świat. Doustna witamina K jest również mniej skuteczna niż zastrzyk – zwłaszcza w przypadku późnych krwawień z niedoboru witaminy K – ponieważ witamina K z zastrzyku jest łatwiej wchłaniana i działa dłużej. Od 1 do 6 na każde 100 000 dzieci, które otrzymują doustną witaminę K, nadal rozwija się późne krwawienie. Oprócz witaminy K zastrzyk wszystkie bezpieczne standardowe składniki używane do rozpuszczania witaminy K, utrzymywania wilgotności strzykawki lub regulacji pH. Wstrzyknięcie witaminy K po urodzeniu jest najbezpieczniejszym i najskuteczniejszym środkiem zapobiegającym rzadkiemu, ale potencjalnie śmiertelnemu krwotokowi z niedoboru witaminy K.
Kiedy najlepiej podać witaminę K?
Jeśli zdecydujesz się na doustne podawanie witaminy K, dziecko otrzyma pierwszą dawkę po urodzeniu. Położna pokaże Ci, jak ją podawać. Drugą dawkę doustnej witaminy K będziesz musiała podać sama w 1 tygodniu życia dziecka. Strzykawka doustna i ampułka z witaminą K zostaną dostarczone przez Twoją położną. Jeśli karmisz piersią, zaleca się podanie kolejnej dawki w czwartym tygodniu życia. Wynika to z faktu, że mleko matki nie zawiera wystarczającej ilości witaminy K, aby spełnić zalecenia. Neonatolodzy (lekarze specjalizujący się w opiece nad niemowlętami), położne, pielęgniarki środowiskowe i lekarze zdrowia publicznego zgodnie zalecają, aby wszystkie niemowlęta otrzymywały witaminę K w ciągu 24 godzin od urodzenia. Witamina K może uratować życie dziecku, a także wypływa na pozytywny rozwój dziecka w przyszłości. Istnieją różne sposoby na podawanie tej witaminy, lecz to lekarz powinien zdecydować o najlepszym sposobie.
